Tentoonstelling “Straten van Pijnacker” (2014)
Vanaf half september 2014 was er weer een nieuwe tentoonstelling van het Hip in de Bibliotheek van Pijnacker. De tentoonstelling behandelde de geschiedenis van de straten in Pijnacker en het veranderende straatbeeld.
Een van de taken van het Gemeentebestuur is het geven van namen aan straten in de gemeente. Deze bevoegdheid ontleent het Gemeentebestuur aan artikel 174 van de gemeentewet, waar de Gemeenteraad wordt opgeroepen tot. “het maken van de nodige verordeningen tot verdeling van de gemeente in wijken en tot opmaking van volledige straten der bevolking en haar behuizing”
Deze bepaling is al in de gemeentewet opgenomen in 1851 en gaf toen aansluiting op reeds bestaande regelingen die moesten bewerkstelligen dat er een enigszins uniforme bevolkingsboekhouding tot stand kwam. Het bevolkingsregister bestond namelijk in die tijd uit een Rijksregister. Het was dan ook algemeen gebruikelijk, dat de indeling van de gemeente in wijken plaats vond aan de hand van letters van het alfabet. We behoeven nog niet zo heel ver in het verleden terug te gaan om in de bevolkingsadministratie de straten door middel van een wijkletter aangeduid te zien.
In onze gemeente heeft de wijk-letteraanduiding gegolden tot 1 juni 1943. Toen werd de aanduiding met straatnamen ingevoerd. In het centrum werd de adressering met straatnamen al per 1 januari 1931 ingevoerd. Het is voor belangstellenden wellicht interessant te weten, waaruit in grote lijnen de wijkindeling in onze gemeente destijds heeft bestaan:
Wijk A : De oude kern van het dorp Pijnacker
Wijk B : Klapwijkseweg, Vlielandseweg, Nieuwkoopseweg.
Wijk C : Katwijkerlaan, Berkelseweg
Wijk D : Overgauwseweg, Oude Leedeweg, Ackersdijkseweg
Wijk E : Delftsestraatweg, Noordeindseweg, Zuideindseweg
Wijk F : Brasserskade, Dwarskade, Middelweg
De snelle groei van de vele gemeenten deed de gemeentebesturen terugkomen op de aanduiding van wijken door middel van een letter. Eerst werden namen van wijken gegeven, de wijken werden op den duur beperkt tot een enkele straat en kreeg elke straat een naam. Zo was een adressering “Katwijksebuurt C41 of Oude Leede D 26” nog geruime tijd in gebruik. Bij sommige huizen kan men nog het naast de voordeur geschilderde letter en huisnummer zien. Een straatnaam is thans de gewoonste zaak van de wereld.
Bij deze tentoonstelling verzorgden de leden van het HIP zoals gebruikelijk op donderdag 2 oktober een avond waarop talloze onderwerpen de revue passeerden.
In woord en beeld werd een kijk op de Pijnackerse straat gegeven. Waar kwam de straatnaam vandaan, welke mensen hebben er gewoond en welke bijzondere huizen waren er te vinden? De namen Kerkweg en Stationsstraat zijn gemakkelijk te verklaren, maar waar komen de namen Hoflandstraat en Spaerwoude vandaan?
De naam Spaerwoude komt van een buitenplaats. Op een oude kaart van Kruikius uit 1712 komt bijna op dezelfde plek een zelfde naam een buitenplaats voor met stal en koepel. Dit buiten werd bewoond door gemeenteraadslid Cornelis van Buijsen. Hij was een rijk man die veel gronden bezat b.v. de plas van Van Buijsen. De gemeenteraad besloot de weg naar de wijk achter het huis van dokter van der Horst niet te vernoemen naar de heer Van Buijsen maar haar de historische naam Spaerwoude te geven.
In vogelvlucht werd een aantal van de belangrijkste veranderingen in het straatbeeld weergegeven. Veranderingen die in bijna alle gevallen te maken hadden met de komst van het gemotoriseerde verkeer, moderne technieken, verandering van leefstijl en de toename van het aantal inwoners in Pijnacker.
